Украинските работници за итни случаи во заштитни одела изведуваат вежби за да се подготват за нуклеарна катастрофа во електраната Запорожје. Во исто време, руската армија предупредува на „провокација“ за која предвидува дека ќе се случи во петок.
Во средата, мажи и жени во заштитни костуми, гас-маски, ракавици и гумени чизми ги полеавале волонтерите кои ги глумеле озрачени жртви, ги возеле по паркингот на супермаркетот во колички во градот Запорожје и ги носеле низ медицинскиот шатор на носилки закачени на подвижна лента, објави Дејли.
Вежбата била надгледувана од високи претставници, кои сакале да видат колку регионот ќе биде подготвен во случај на најлошото сценарио. „Се разбира дека сме загрижени. Ситуацијата драматично се променила кога Русите почнале да ја гранатираат областа на 5 август“, изјави украинскиот министер за енергија Херман Халушченко за Би-Би-Си.
Имаше редици автомобили и луѓе со полни куфери. Една од нив е Олена, која дошла од градот Енерходар, каде што се наоѓа нуклеарната централа.
„Тоа е страшно, многу страшно, гранатирањето трае цело време“, вели таа. „Има многу експлозии и стана премногу опасно да се остане таму“, „Не сакав да ја напуштам куќата, но немав избор“, велат поединци. Овој паркинг ја претставува Украина која контролира она што може. Не можејќи да ги принуди Русите да се повлечат од најголемата европска нуклеарна централа, земјата наместо тоа се обидува да се подготви за најлошото, доколку дојде до тоа.
Најава на инциденти пред доаѓањето на првиот човек на ОН и Ердоган во Украина
Во случај на експлозија во нуклеарната централа Запорожје – која не се наоѓа во истоимениот град под контрола на Украина, туку на околу 48 километри по реката Днепар на територијата окупирана од Русија – овој паркинг би делувал како прифатен центар за илјадници луѓе погодени од непосредната катастрофа
Вежбите се одржаа само неколку часа пред рускиот воен портпарол генерал-полковник Игор Конашенко да издаде застрашувачко предупредување дека ќе има „провокација“ во нуклеарната централа во петок за време на посетата на Украина на шефот на ОН Антонио Гутереш и турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган. Конашенко рече дека Русија ќе биде обвинета за она како ја нарече „катастрофа предизвикана од човекот“.
Научниците од Украинскиот хидрометеоролошки институт симулирале ширење на радијација во случај на нуклеарна катастрофа во електраната Запорожје, најголемиот нуклеарен реактор во Европа. Тие откриваат дека во случај на временските услови од претходните неколку дена, радиоактивниот материјал може да достигне северно до Балтичкото Море, а по пат ќе лебди над Естонија, Латвија, Литванија, Полска и Белорусија. На запад би стигнал до Молдавија, Романија, Србија, Словачка, Унгарија и Чешка, пишува The Guardian.
Во четвртокот руското Министерство за одбрана ја обвини Украина дека планира „провокација“ во петок во нуклеарната централа Запорожје. Москва тврди дека украинската артилерија планира да отвори оган врз електраната за да може Киев потоа да ја обвини Русија дека го предизвикала нуклеарниот инцидент. “Руското Министерство исто така тврди дека нема тешко руско оружје во нуклеарната централа, ниту во блиската област. Таму има само единици кои го обезбедуваат просторот“, се нагласува во соопштението. Министерството нагласи дека „руските вооружени сили ги преземаат сите неопходни мерки за безбедноста на нуклеарната централа Запорожје“.
Киев, од друга страна, тврди дека Москва ја претворила нуклеарната централа – најголема во Европа – во воена база и складирала експлозиви во и околу реакторот и подготвува напад со „лажно знаме“. Украинскиот нуклеарен регулатор вели дека рускиот командант задолжен за централата им рекол на своите војници дека мора да бидат подготвени да ја кренат централата во воздух наместо да дозволат Украина повторно да ја преземе.
Русите се заканија дека ќе ја затворат нуклеарката „ако Украина продолжи со нападите“
Руското Министерство за одбрана објави дека Русите би можеле да ја затворат нуклеарната централа доколку украинските сили продолжат со гранатирање на објектот, што Киев го негира. На брифингот шефот на руската одбрана од радиоактивни, хемиски и биолошки напади, Игор Кирилов, изјави дека во гранатирањето бил оштетен резервниот систем за поддршка на електраната. Кирилов нагласи дека во случај на несреќа во нуклеарната централа, радиоактивен материјал ќе ги покрие Германија, Полска и Словачка.
За безбедност на нуклеарната централа и за да се овозможи инспекција, Антонио Гутереш и САД минатиот четврток повикаа на формирање на демилитаризирана зона околу централата, а генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг во средата повика на „итна“ инспекција од Меѓународната атомска Агенцијата за енергетика.
Во своето видео обраќање во текот на ноќта во средата, украинскиот претседател Володимир Зеленски го повтори своето барање руската војска да ја напушти централата, нагласувајќи дека „само апсолутната транспарентност и контрола на ситуацијата во и околу нуклеарната централа Запорожје може да гарантира постепено враќање на нормална нуклеарна безбедност за украинската држава, меѓународната заедница и Меѓународната агенција за енергија (МААЕ)“. Русија го одби тоа барање.
„Невозможно е да се обезбеди безбедност на нуклеарната централа додека се таму руските окупаторски сили“, изјави Денис Монастирски, министер за внатрешни работи на Украина. „Тоа е клучно прашање што сите треба да го разбереме“, додаде тој.
Преговори за завршување на војната преку дипломатски средства, безбедноста на нуклеарната централа и транспортот на жито
Гутереш и Ердоган денеска треба да пристигнат во Лавов за да разговараат за ситуацијата околу електраната и можноста за испраќање тим од меѓународни инспектори за да се обезбеди нејзината безбедност. Ова е прва посета на Ердоган на Украина од почетокот на војната, а неговиот кабинет потврди дека турскиот претседател ќе разговара за договорот за жито, како и за начините за завршување на војната преку дипломатски средства. Претходно овој месец турскиот претседател се сретна и со рускиот претседател Владимир Путин за истото прашање.
Портпаролот на ОН Стефан Дујарик изјави за новинарите дека патувањето на Гутереш во Украина ќе овозможи „од прва рака да се видат резултатите од иницијативата што е толку важна за стотици милиони луѓе“. Тој додаде дека очекува разговорите во четврток да ја истакнат „потребата да се најде политичко решение“ за војната.
Пренасочување на енергијата на Крим
Русија ја окупира нуклеарната централа Запорожје во март, откако нејзините сили го окупираа Крим и презедоа контрола врз голема област на јужна Украина. Сепак, предупредувањата за безбедноста на електраната се интензивираа во последните неколку недели поради обидот на Русија да ја исклучи нуклеарната централа од главната електрична мрежа на Украина со цел да ја пренасочи својата енергија кон Крим, како и поради најавената голема украинска контраофанзива за повторно преземање на југот од земјата.
САД, Албанија, Франција, Ирска, Норвешка и Велика Британија побараа од Советот за безбедност на ОН да се состане на 24 август за да разговара за влијанието на војната во Украина. Серија експлозии во воени бази и складишта за муниција во изминатата недела на Крим, полуостровот на Црното Море што Русија го анектира во 2014 година, сугерира промена во конфликтот, односно дека Украина очигледно е способна да удри подлабоко во територијата под руска окупација, според официјални лица. Сепак, Русија ги обвини диверзантите за нападите, додека Украина официјално не ја презеде одговорноста, иако навести одговорност за експлозиите.
