Еве зошто Косово е толку важно за Американците, Британците и Французите
Published on 19.11.2018. By Croative News Staff
Од 14 август 2000 година УНМИК го презеде управувањето со “Трепча” во Косово и Метохија и од тогаш делува во две правни животни средини, како две правни лица, што само по себе подразбира тежок статус.
Во организациска смисла, претпријатието е етнички поделено на Трепча Север и Трепча Југ. Северот го сочинуваат рудници и флотација Лепосавиќ, рудниците Црнац и Бело брдо, површинскиот коп Копориш, Металургија на олово Звечан (топилница за олово, рафинеријата на олово, преработка на аку-отпад, транспорт на стоки …). Во рамките на “Трепча Југ”, каде управуваат и работат Албанците, се наоѓаат рудниците Стари трг, Ајвалија, Кишница, Ново Брдо, флотација Први тунел и Кишница, потоа, во Косовска Митровица, Металургија цинк, Хемиската индустрија и Фабрика за акумулатори.
Од 1995 година, надвор од “Трепче” се Фабриката за индустриски батерии Пеќ, “Фамипа” Призрен и “Фапол” Подујево.
Додека во останатиот дел на Србија јаглен има за наредните 35 години, на Косово го има за уште 16 века. Ако се знае дека американските експерти проценуваат дека резервите на косовскиот јаглен вредат петсто милијарди долари не е ни чудо зошто оваа област е толку интересна на мултинационалните компании кои се борат за што подобра позиција во оваа област.
“Магичното богатство” на Косово од 500 милијарди долари
Темата на косовското “магично богатство” за првпат беше лансирана пред околу десетина години. Тогаш се објавени информациите за природните богатства што ги поседува Косово: огромни …
Косово 500 милијарди долари, Србија со Војводина 200 милијарди долари
Оваа проценка е потврдена од страна на ЦИА во еден извештај, во кој е наведено дека, во согласност со меѓународните стандарди Косово вреди двапати повеќе од Србија, 500 милијарди долари, додека Србија со Војводина, без Косово, вреди само околу 200 милијарди долари.
… количини на хром (20% од вкупниот износ на хром во светот), никел, цинк, магнезиум, бакар, жива, сребро, злато, бизмут и други ретки метали. Се проценува дека косовските резерви на јаглен, природниот гас и металите вредат 500 милијарди долари.
Оваа проценка, нешто подоцна била потврдена од страна на ЦИА во еден од нејзините извештаи, во кои се наведува дека, во согласност со меѓународните стандарди Косово вреди двапати повеќе од Србија, и дека оваа јужна покраина е вредна 500 милијарди долари, додека Србија со Војводина без Косово е со вредност од само 200 милијарди долари. Според проценките на УНМИК, кој своевремено составил и објавил што косовските рудници можат да понудат на светските рударски компании, на прво место, како еден од најважните ресурси, странските експерти, покрај лигнитот, ги ставиле рудите на олово и цинк.
Според овие проценки, на локациите Бело брдо, Црнац, Стари трг, Ајвалија и Ново брдо има вкупно околу 21,5 милиони тони руда која содржи олово, цинк и сребро во количини економски одржлива за експлоатација. Покрај тоа, има уште и околу 1,7 милиони тони на боксит (со можност за дополнителни 4-5 милиони), комплексот “Feronikl” со околу 14 милиони тони руда која содржи околу 1,3 отсто никел и кобалт 0,07 отсто, потоа магнезиум од Стрезовце (2,8 милиони тони) и од Голеш (1,7 милиони тони).
Супертајните “адути”: Ретки минерали за висока технологија
Резервите на лигнит се проценуваат на 8,3 милијарди тони со уште 10 милијарди потенцијални резерви, кои треба дополнително да се испитаат. Под Супертајниот адут се подразбираат ретките минерали: индиум, кадмиум, германиум, талиум и галиум. Овие ретки минерали се користат во високотехнолошката индустрија, поради што многумина веруваат дека овие потенцијали се главната цел на “белосветските” компании.
Експлоатацијата на олово-цинковните руди се врши од неколку рудници. Со јамска експлоатација активни се рудниците Бело брдо, Стари трг, Ајвалија, Кишница, Ново брдо, Бадовац и Жута прла, а додека површинска експлоатација има во Копорица и Кишница II.
Специјални летала бараат злато, никел и хром
Независната Косовска комисија за рударство и минерали (ICMM) ги претстави првите резултати од воздушното геофизичко истражување на Косово. Насер Пеци, заменик-директор на ICMM, истакна дека истражувањето покажало дека Косово има неочекувано висок степен на потенцијал во секторот за метали и минерали. Особено големи резерви на злато, никел и хром се наоѓаат под површината на Косово. Повеќе отколку што се мислело. Но, исто така, алуминиум, бакар, железна руда и резерви на олово-цинк. Истражувањето започнало во септември 2006 година.
Специјално дизајнираните летала со ниски летови собираа геофизички податоци низ цео Косово, вклучувајќи магнетни полиња, електромагнетни и гама зраци. Студијата беше спроведена од страна на заедничка Воздушна геонаучна група (Joint Airborne Geoscience Capability) составена од експерти од Финска, од институцијата за геофизичко истражување (Geological Survey of Finland) и британската институција на геолошки истражувања (British Geological Survey).
Борбата на Германците и Американците за Трепча …
Иако северот на Косово не им е сектор, тука (со јаки снаги на КФОР) пристигнаа и Американците и Германците. Во името на Америка, за Трепча се бори амбасадор на оваа земја во Приштина, Christopher Dell, а за Германија лобира лично канцеларката Меркел, која од Србија бара да се откаже од провинцијата и да го признае независното Косово. Кој ќе победи во оваа игра уште не се знае: судејќи по најавите дека Американците ќе се повлече од Косово, со Трепча би требало да “стопанисуваат“ германско-француските компании, меѓутоа, постојат најави дека Американците ќе одат само од Бондстил, кој постепено ќе го пополнат Турците, но ќе го зголемат своето присуство во базата Noting hill во близина на Лепосавиќ, каде што на око ќе ги држи и рудните суровини во оваа област.
Шпекулациите ги отфрли командантот на американските сили во рамките на КФОР, потполковник Jeffrey Leyten кој изјави дека американските сили нема толку брзо да се повлечат од Косово. Во моментов во Косово има 1.477 американски војници во составот на КФОР, и имаат за цел првенствено да ги заштитат американските компании и воените интереси на Вашингтон во регионот. Официјално, Трепча и денеска работи, но никој не знае точно како и колку. Дури кога, пред исвесно време во Вучитрн заробени камиони на Евро-коп од Рашка, кои превезуваа концентрат на олово и цинк од Лепосавиќ во Швајцарија, се дознало дека во дел од Трепча, кој е под српска контрола, се ископува, делумно преработува, а по нешто се извезува. Според неофицијални информации, истиот концентрат се извезувал во Бугарија и Црна Гора (Лука Бар), а од таму во неколку други земји.
Намален капацитетот на рудниците, се додека не се стабилизира состојбата
Во Лепосавиќ работат рудниците Црнац и Бело брдо со намален капацитет, особено откако минатото лето беа затворени Брњак и Јариње, работи и флотацијата Копаоник во овој град. Директорот на Трепча Јован Димкиќ никогаш не објаснил како тоа функционира оваа компанија и под чија контрола, а со ова прашање, барем јавно, не се занимавале ниту КФОР, ниту ЕУЛЕКС, ниту пак Хашим Тачи покажувал повеќе интерес за преземање на Трепча, бидејќи знае дека рудното богатството е плен на оние кои го донеле на власт и не ги допира нивните интереси. Странците сакаат прво да ја стабилизираат ситуацијата во северниот дел на Косово, да воспостават цврста граница со Србија и да обезбедат функционирање на граничните премини.
Косовскиот вицепремиер Behgjet Pacolli се обидува Трепча да ја продаде на принцот Michael од Кент. Се верува дека Пацоли на Косово е дојден само од причина да тргува со богатството во кое Србија има инвестирано милијарди долари. Пред Втората светска војна, Британците долго време ја експлоатирале Трепча и извлекле голем профити од неа. Во Приштина не кријат дека најинтересни им се: Трепча и рудниците (Стари трг, Бело брдо, Црнац, Копорица), браната, езерото и хидроцентралата Газивода во близина на Зубин Поток, трафостаницата Валац во близина на Звечан … Цел овој имот во Приштина сметаат дека е во сопственост на државата Косово и сакаат со продажба де исполнат празната каса, но и да го “вратат долгот” на Медлин Олбрајт, Весли Кларк, Кристофер Дел, Вилијам Вокер и на други, кои сега се појавуваат како сопственици или претставници на големи компании кои сакаат да го купат најголемиот енергетски капацитети во покраината.
Сега за границата …
Со окупирање на граничните премини денешните потписи за автономија на Србите внатре во косовската автономија, се стави печат на службената “сопственост” на Трепча како комбинат на сите објекти … формализиран е објектот на горе спомнатиот рудник, кој официјално доби само меѓународно оправдување, затоа 13 години е чуван во срцето на Србија, малтене од поранешните американски маринци, пардон, припадници на американскиот контингент на КФОР. Колку граѓаните на Србија долго време се чуване од неззнаење од страна на своите владетели и нивните медиуми, доволно зборува фактот дека Косово, многу порано (веднаш по прогласувањето на независноста) ги поставил своите граници, со помош на НАТО и Америка, на јужните падини на Копаоник, на надморска височина од 1300 метри, кај рудникот Копорица, кој во времето на социјализмот (и пред тоа) припаѓал на пошироката група “Трепча” во Косовска Митровица, но никогаш во своето минато не припаѓал на Косово, ниту географски ниту етничка, ниту административно.
Затоа што, ако албанската граница е планирана да се постави на петнаесетина минути возење од Рашка, и на еден час возење од Краљево, тогаш ниту еден Србин повеќе немал право да започне преговори со окупаторите, по цена на многу порано суспендираните преговори со ЕУ за неизвесно и бесмислено приклучување на гломазната заедница која тоне во сопствената кал.
С. Јовановиќ / intermagazin.rs
